China importeren is nu nog de moeite waard

China’s economie door de eeuwen heen
Maar sinds enkele jaren komen er zachtere tonen uit China. De radicale opvattingen van een Mao Zedong behoren al lang tot het verleden en men probeert het koorddansen van een lineair communisme gekoppeld aan economische belangen onder de knie te krijgen. Maar daarvoor moest China zich ook openstellen voor de westerse wereld. Dit werd bereikt met de dood van Mao in 1976. Deng Xiaoping, die eerder uit zijn ambt was gezet en onder huisarrest was geplaatst, begon als China’s nieuwe premier in het land met de eerste hervormingen. Maar anders dan in de voormalige Sovjet-Unie wilde Deng Xiaoping niet alles tegelijk, wat een goede beslissing was. Want al voor de ontbinding was de planeconomie van de voormalige Sovjet-Unie ten einde. Hij maakte geleidelijk de weg vrij voor een economisch succesvol land.

China’s nieuwe premier Li Keqiang – de man van het volk
Meer dan 35 jaar later staat Li Keqiang aan het roer van de Chinese regering. Een boerenjongen die zich in de partij van onder tot boven heeft opgewerkt, maar niet een van die revolutionairen is, maar met een diploma economie en rechten een gefundeerde expertise meebrengt. Op de Chinese televisie wordt hij vaak voorgesteld als een man van het volk. Maar zelf heeft hij ook grote plannen. Het verkleinen van de kloof tussen arm en rijk en het verbeteren van de levensomstandigheden van de bevolking zijn ambitieuze doelstellingen. Maar de Chinese premier mag ook niet voorbijgaan aan de economie, die zich pas de laatste jaren heeft gestabiliseerd en nog steeds opgeleid moet worden om haar soepel te laten draaien. Daartoe is de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in de infrastructuur. Nieuwe wegennetten, spoorlijnen en een verbeterde water- en elektriciteitsvoorziening moeten de binnenlandse economie stimuleren. Alleen al tussen 2001 en 2005 is ongeveer 24.000 kilometer snelweg aangelegd.

Aantrekkelijke voorwaarden trekken buitenlandse bedrijven naar China

Tegelijkertijd opent China zijn deuren voor buitenlandse investeerders. Steeds meer buitenlandse bedrijven profiteren hiervan en verhuizen naar China. Niet alleen zijn de arbeidskrachten er goedkoper dan bijvoorbeeld in Europa, maar ook het belastingstelsel is flexibeler. De winst van buitenlandse ondernemingen in de Volksrepubliek is namelijk onderworpen aan de “Foreign Enterprise Income Tax” (FEIT). Deze FEIT-belasting bedraagt 30 procent en een bijkomend lokaal tarief van 3 procent. Maar de staatsbelasting kan ook worden verlaagd tot slechts 10 procent en het lokale tarief kan volledig worden kwijtgescholden. Dit betekent een extra verlichting voor buitenlandse investeerders.
Maar velen vertrouwen nu ook op Chinese producten. Het imago van goedkope producten uit China is al lang vergeten. In de Volksrepubliek ligt de nadruk op kwaliteit, wat de invoer voor buitenlandse bedrijven interessant maakt. Met name Duitsland onderhoudt intensieve handelsbetrekkingen met China. China Import.

Duitsland staat achter China – ondanks dreigende strafheffingen in Europa
Daarom is Li Keqiang – heel officieel – naar Duitsland gereisd om de handelsbetrekkingen te intensiveren. De nieuwe premier ziet Duitsland en China als het nieuwe droompaar dat elkaar perfect aanvult. Volgens Keqiang zijn beide landen bijzonder sterk in de verwerkende industrie en zouden zij gezamenlijk markten in andere landen kunnen openen. Grote woorden die met enige welwillendheid werden ontvangen door de Duitse bondskanselier Angela Merkel. China was in het verleden immers al een belangrijke handelspartner voor Duitsland. Het eerste contact tussen de twee landen vond plaats in 1972. Hoewel er in de gemeenschappelijke geschiedenis van Duitsland en de Volksrepubliek al in de 16e eeuw voor het eerst handelsbetrekkingen bestonden, die in de loop der eeuwen eigenlijk nooit helemaal zijn verbroken. Maar er ontstond een moderne handelsrelatie met het “nieuwe” China en de vrij jonge Bondsrepubliek. Vandaag is China de tweede grootste leverancier van Duitsland (na Nederland). Duitsland importeert voornamelijk elektronica, kleding en machines uit China. Maar de Volksrepubliek maakt ook gebruik van haar handelsbetrekkingen met Duitsland. Duitsland staat wereldwijd op de zesde plaats en in Europa op de eerste plaats als handelspartner van China. Reeds met de vorige premier Wen Jiabao waren er intensieve besprekingen en overeenkomsten voor de uitbreiding van de handelsbetrekkingen tussen beide landen.

Duitsland en China sluiten handelsovereenkomsten ter waarde van miljarden euro’s
Met Li Keqiang wordt nu gestreefd naar nog nauwere betrekkingen met de Bondsrepubliek. Duitsland is er niet vies van en zo werden tijdens het officiële staatsbezoek van Keqiang contracten ter waarde van miljarden ondertekend. Concreet gaat het om wederzijdse investeringen op het gebied van elektromobiliteit, bouw en biowetenschappen. De Europese vliegtuigbouwer Airbus krijgt ook een miljardenorder uit China en de Volksrepubliek wordt een officiële partner van de beurs van Hannover. In totaal werden contracten ter waarde van ongeveer 15 miljard dollar (10,6 miljard euro) gesloten. Maar China wil niet alleen nauwere betrekkingen met Duitsland; de Volksrepubliek wil ook haar markt verder openstellen voor buitenlandse investeringen. Keqiang garandeert dat bedrijven eerlijke concurrentie kunnen verwachten en dat de staat ook de bescherming van intellectuele eigendom zal waarborgen. Dit was ook het onderwerp van de ontmoeting met Philipp Rösler, die opriep tot een grotere inzet voor de bescherming van intellectuele eigendom en tegelijkertijd Chinese investeerders opriep tot een intensievere betrokkenheid bij Duitsland.
Maar de bijeenkomst van de handelspartners wordt overschaduwd door het geschil over strafheffingen op Chinese zonnepanelen in Europa. Misschien is dat ook de reden waarom de Chinese premier uitsluitend Duitsland als enige EU-lidstaat heeft bezocht.

Dreigend handelsconflict tussen Europa en China
Want volgens berichten in de media heeft Europees commissaris Karel de Gucht het grootste handelsonderzoek dat Europa ooit tegen China heeft gezien gelanceerd. Het gaat over de dumpprijzen van Chinese zonnepanelen. De Gucht beschuldigt de Chinezen ervan hun producten onder de marktprijs in Europa te verkopen. Daarom pleit De Gucht nu voor strafheffingen van 47 procent op Chinese zonnepanelen. Dit is echter niet echt wat de meeste van de 27 EU-lidstaten voor ogen hebben. Zoals “Der Spiegel” nu meldt, is de meerderheid van de EU-landen die nog in behandeling zijn, tegen het voorstel van de EU-commissaris. Vooral Oost-Europa, Scandinavië en Duitsland zijn tegen de geplande strafheffingen.

Duitsland kiest partij voor China – import uit China mag niet verzwakken
Met name Duitsland heeft het plan van De Gucht officieel verworpen en pleit voor een minnelijke schikking. Daarbij gaat het niet uitsluitend om het geschil van de Chinese zonnepanelen. Zelfs toen de EU-Commissie strafheffingen wilde opleggen aan de in China gevestigde telecommunicatiefabrikant Huawei, verzette de Duitse regering zich hevig tegen het plan. Want als Huawei extra kosten zou maken, schieten de prijzen voor modems omhoog, waardoor Telekom in Duitsland uiteindelijk de geplande en ook wettelijk verplichte uitbreiding van de internetdekking niet meer kan doorzetten. In ieder geval hebben de Duitse regering en de EU de afgelopen maanden weinig overeenstemming bereikt. De EU-Commissie kreeg al harde kritiek te verduren van Wolfgang Schäuble toen het ging om het EU-bailoutbeleid. Nog voor het bezoek van Li Keqiang sprak Philipp Rösler zich uit tegen het streven van de EU-commissaris en meent hij dat zoiets ernstige gevolgen kan hebben. Rösler heeft misschien niet helemaal ongelijk. Want ondertussen heeft China al gereageerd op het Europese voorstel, al was het maar verbaal. Liang Tian van de Chinese zonnefabrikant Yingli spreekt van “onwettige inmenging” in de internationale concurrentie. Volgens Tian is alles in het werk gesteld om met de EU te onderhandelen, maar tot dusver zonder noemenswaardig resultaat.

Strafheffing tegen China verdeelt Europa
In Europa zijn de meningen over de geplande strafheffingen echter verdeeld in twee kampen. Velen vrezen dat hierdoor de prijzen voor zonne-installaties in Europa omhoog zouden kunnen schieten, zoals in het geval van Huawei al werd vermoed. Niet in de laatste plaats zijn velen tegen het project omdat zij de gevolgen van China vrezen. Maar het was het zonne-energiebedrijf Solar World uit Bonn dat de doorslag gaf voor het project. In een telefonisch interview met “Deutschlandfunk” ging Solarworld-woordvoerder Milan Nitzschke uitvoerig op de kwestie in. Hij is ervan overtuigd dat onderhandelingen in het kader waarin de federale regering ze wil voeren, geen effectief effect zullen hebben. Als voorbeeld noemde hij de strafheffingen in de VS. Daar is meer dan 15 maanden onderhandeld, waarbij China volgens Nitzschke niet is komen opdagen. En de EU onderzoekt ook al ongeveer zeven maanden dumping uit China. Volgens Nitzschke toonde de Volksrepubliek echter geen enkele bereidheid tot praten. Daarom riep hij op tot handhaving van de bestaande handelswetgeving en alleen dan zou men met China kunnen onderhandelen. Bovendien meent Nitzschke dat alleen de invoering van strafheffingen de stabiele concurrentie in Europa kan herstellen. Toch was Nitzschke blij dat de federale regering naar een minnelijke schikking zocht. Maar Nitzschke bleef voet bij stuk houden. De strafheffingen tegen China worden namelijk op 6 juni van kracht. Want in de eerste zes maanden kan De Gucht over de hoofden van de lidstaten heen de verordening zonder goedkeuring invoeren. Pas wanneer de verordening definitief is aangenomen, is de instemming van de EU-lidstaten nodig. De mate waarin de mening van de afzonderlijke staten die momenteel tegen punitieve tarieven zijn, zal veranderen, kan ook afhangen van de ontwikkeling van de concurrentie.

Invoer uit China naar Zwitserland – Nieuwe handelsbetrekkingen tussen China en Zwitserland
De onderhandelingen tussen China en Zwitserland verliepen daarentegen veel harmonieuzer. Vóór zijn bezoek aan Duitsland is de Chinese premier Li Keqiang in Zwitserland aangekomen om de handelsbetrekkingen met Zwitserland te versterken. De relatie tussen de landen is al meer dan 60 jaar zeer nauw. Zwitserland was een van de eerste westerse staten die de nieuwe Volksrepubliek China als staat erkende. Inmiddels is het wederzijdse respect omgeslagen in een intensieve handelsrelatie. Al in 2002 was China een van de belangrijkste handelspartners van Zwitserland en de op twee na grootste leverancier. Alleen al in 2010 bedroeg de uitvoer van China naar Zwitserland 3,03 miljard dollar en de invoer van China uit Zwitserland 17,04 miljard euro. Het recente bezoek van de Chinese premier Li Keqiang benadrukte nogmaals het belang van handel. Een nieuwe vrijhandelsovereenkomst tussen Zwitserland en China zal beide landen doorslaggevende voordelen opleveren. Ongeveer 99,7% van de uitvoer naar Zwitserland zal vrij van rechten zijn wanneer de overeenkomst in werking treedt. Dit betreft voornamelijk textiel, schoenen, metaalproducten en auto-onderdelen. Ook is ongeveer 84 procent van de Zwitserse export vrijgesteld van douanerechten.

Geleidelijke vrijstelling van douanerechten voor Zwitserland
Maar met ongeveer 7 procent is de vrijstelling eerst geleidelijk. Ook de invoer van Zwitserse horloges zal geleidelijk worden verminderd. De vrijhandelsovereenkomst bepaalt dat de douanerechten de komende tien jaar met 60 procent zullen dalen. De nieuwe verordening treedt al in juli 2013 in werking en in het eerste jaar verlaagt China de douanerechten al met 18 procent. De beslissing voor een geleidelijke afwaardering is niet zonder reden. De Chinese onderhandelaar Yu Jianhua lichtte tijdens een persconferentie de details van de geleidelijke vermindering toe. Zo wil China sommige binnenlandse industrieën voorlopig beschermen tegen sterke Zwitserse concurrentie, om ze eerst te stabiliseren zodat ze weer concurrerend kunnen worden. Dit omvat ook het gebied van de horloges. De onderhandelingen over Chinese landbouwproducten waren al even succesvol. In de toekomst zal ongeveer 76 procent van de landbouwproducten vrij van rechten zijn en voor vele andere zullen in het kader van de vrijhandelsovereenkomst verlaagde tarieven gelden. Zelfs bij zeer uiteenlopende standpunten konden Zwitserland en China oplossingen vinden. Dit betreft vooral arbeidsvoorwaarden, intellectuele eigendom en overheidsopdrachten. De Chinese media berichten graag over een win-win situatie, en ze hebben het niet helemaal mis. Want net als Duitsland profiteert ook Zwitserland van een land dat zich in zeer korte tijd van een landbouwstaat tot een economische wereldmacht heeft ontwikkeld.